دکارت فیلسوف شهیر فرانسوی، فلسفه اش از اینجا آغاز می شود که ابتدا در وجود همه چیز شک می کند و سپس در صدد اثبات برمی آید او اولین چیزی که اثبات کرد وجود خود بود با این سخن که:
.
«من می اندیشم، پس هستم»
.
او می خواست وجود خود را با اندیشه ثابت کند، ابتدا در وجود همه چیز شک کرد، سپس گفت من که می اندیشم، پس هستم.
.
بو علی سینا فیلسوف مسلمان ششصد سال قبل از دکارت این راه را بیان و نقد کرده است.
بو علی معتقد است اثبات «من» از طریق افعال انسان مانند اندیشیدن امکان پذیر نیست، زیرا افعال انسان جدا از انسان وجود ندارند تا ما آن را مقدمه قرار بدیم و بعد به وجود «من» برسیم،
می گوید تو قبل از اندیشیدن من را می آوری و می گویی «من می اندیشم» و بعد می گویی «پس هستم»، تو قبل از اندیشدن «من» را وجود یافته قلمداد کردی بعد چگونه نتیجه میگیری من هستم!!!
فعل اندیشیدن مطلق و بدون فاعل دلیلی بر وجودت نیست، اما اگر با فاعل مقیدش کنی بگویی «من می اندیشم»، خوب قبل از اندیشیدن «من» را وجود دادی، دیگر چرا می گویی پس هستم!!
یعنی چیزی که هنوز اثبات نشده را دکارت مقدمه قرار داده است که باطل است.
حال عین مطلب بوعلی سینا را نقل می کنیم:
.
«ممکن است تو بگویی من ذات خود را بلاواسطه شهود نمی کنم بلکه از راه اثر و فعل او به وجود او پی می برم. در جواب می گوییم اولا برهان ما دلالت می کرد که انسان قطع نظر از هر فعل و حرکتی خود را می یابد، ثانیا هنگامی که که فعل و اثری شهود می کنی و می خواهی آن را دلیل بر وجود خود قرار دهی آیا فعل و اثر مطلق را می بینی یا فعل مقید یعنی فعل خود را ؟ در صورت اول نمی توانی نتیجه بگیری پس من هستم زیرا فعل مطلق دلیل بر فاعل مطلق است نه فاعل شخصی و در صورت دوم پس تو قبل از آن که فعل را شهود کنی و لااقل در حینی که فعل خود را شهود می کنی خود را شهود می کنی پس لاقل در حین اینکه وجود فعل بر تو ثابت است وجود خود را ثابت و محقق می بینی.» (نمط سوم اشارات فصل چهارم وهم و تنبیه ترجمه شهید مطهری)

منبع: https://www.instagram.com/omidsoltani55/